Po swojej śmierci jeden dawca może uratować życie kilku osób, dlatego zachęcam, by każdy z nas powiedział swoim bliskim, czy wyraża wolę na zostanie dawcą- mówi lek. Grzegorz Janda kierownik Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii wrzesińskiego szpitala. Żeby mówić o tym, czy dany pacjent może zostać dawcą, najpierw zespół specjalistów musi stwierdzić śmierć mózgu. Mimo, iż w Polsce obowiązuje zasada domniemanej zgody, każdorazowo pytamy najbliższych, jaka była wola zmarłego pacjenta, czy wyrażał kiedyś sprzeciw na bycie dawcą.
W Polsce za cały system związany z donacją i transplantacją odpowiada Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltransplant” - państwowa jednostka budżetowa podlegająca Ministrowi Zdrowia. To tu trafiają zgłoszenia z polskich szpitali o potencjalnych dawcach i biorcach, czyli osobach oczekujących na przeszczep i to ta jednostka organizuje cały proces pobrania, transportu i przeszczepu organów. Najczęściej pobierane są nerki, serce, płuca oraz wątroba, najwięcej pacjentów na nie oczekuje. Dlatego ważne, by cały proces został zorganizowany sprawnie, bo dla oczekujących, którzy są zazwyczaj śmiertelnie chorzy, przeszczep to często jedyna szansa na życie. W Biuletynie „Poltransplantu” czytamy, że w 2025 roku, liczba zgłoszonych zmarłych dawców narządów w Polsce wyniosła 771. Statystyka przeszczepienia narządów od zmarłych dawców wskazuje 938 przeszczepów nerki, 508 przeszczepów wątroby, 135 przeszczepów serca i 97 przeszczepów płuca. Liczba osób, którym przeszczepiono narządy wynosi 1721. Liczba przeszczepionych narządów wynosi 1756. Wolę zostania dawcą można wyrazić informując o tym swoich najbliższych lub poprzez „Oświadczenie woli”, które można napisać odręcznie lub pobrać ze strony www.poltransplant.pl. Jeśli nie chcemy, by nasze narządy były przeszczepione, zgłaszamy sprzeciw w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów na stronie Poltransplant. Możemy również oświadczenie w formie pisemnej przesyłać do Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji w Warszawie, Al. Jerozolimskie 87. Ponadto oświadczenie wyrażające swoją wolę możemy sporządzić w obecności dwóch świadków, świadkowie muszą potwierdzić naszą deklarację pisemnie.
